چغازنبیل یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین آثار باستانی ایران است که در استان خوزستان، در نزدیکی شوش قرار دارد. این بنا یک زیگورات (معبد پلکانی) متعلق به دوره‌ی عیلامیان است و قدمتی بیش از ۳۲۰۰ سال دارد. چغازنبیل یکی از معدود زیگورات‌های باقی‌مانده در جهان است و در سال ۱۹۷۹ میلادی به عنوان اولین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این مقاله از تریپ گردشگری را به بررسی این موضوع اختصاص داده ایم که چغازنبیل توسط چه کسانی ساخته شد؟
جدول محتوا
چغازنبیل را کی ساخته؟
چغازنبیل در فاصله‌ی حدود 40 کیلومتری جنوب شرقی شوش و در نزدیکی رودخانه دز قرار گرفته است. این بنا در زمان اونتاش ناپیریشا، پادشاه عیلامی، در قرن سیزدهم پیش از میلاد ساخته شد و بخشی از شهر مذهبی دوراونتاش بود.
ویژگی های معماری چغازنبیل
چغازنبیل یکی از معدود زیگورات های جهان است که هنوز تا حدودی سالم باقی مانده است. این بنا ویژگی های منحصربه فردی دارد، از جمله:
- ساختار پلکانی: چغازنبیل در ابتدا دارای ۵ طبقه و ارتفاعی حدود ۵۲ متر بود، اما امروزه تنها سه طبقه‌ی آن باقی مانده است.
- مصالح به کاررفته: در ساخت این بنا از آجرهای پخته‌شده استفاده شده و برخی از آن‌ها دارای کتیبه‌های خط میخی هستند که اطلاعاتی درباره‌ی سازندگان و هدف بنا ارائه می‌دهند.
- حفاظت در برابر سیل: وجود کانال‌های آب و سیستم مهندسی ویژه برای تخلیه‌ی آب باران از ویژگی‌های برجسته‌ی معماری این بناست.
- دروازه های ورودی: چغازنبیل دارای ۳ دروازه اصلی است که از آن‌ها برای ورود به محوطه‌ی مقدس معبد استفاده می‌شد.
اهمیت مذهبی و فرهنگی چغازنبیل
چغازنبیل یک معبد مذهبی بود که برای پرستش خدای اینشوشیناک، خدای محافظ شهر شوش، ساخته شد. این مکان علاوه بر نقش مذهبی، مرکز علمی و نجومی نیز محسوب می‌شد و کشفیات نشان می‌دهند که عیلامیان در این بنا مشاهدات نجومی انجام می‌دادند.
چه کسانی معبد چغازنبیل را کشف کردند؟
این بنای تاریخی در سال ۱۹۳۵ میلادی توسط گروهی از باستان‌شناسان فرانسوی به سرپرستی رومن گیرشمن کشف شد. در آن زمان، این بنا زیر لایه‌هایی از خاک مدفون شده بود و پس از حفاری‌های متعدد، معماری و جزئیات شگفت‌انگیز آن آشکار شد.
چغازنبیل به دلیل قدمت تاریخی، معماری منحصر‌به‌فرد و ارزش فرهنگی، مورد توجه بسیاری از محققان و باستان‌شناسان قرار گرفته است. یونسکو آن را به عنوان یکی از مهم‌ترین بقایای تمدن عیلامی شناخته و از آن به عنوان نمونه‌ای از پیشرفت تمدن‌های کهن یاد می‌کند.
اگر علاقه‌مند به تاریخ و معماری باستانی هستید، بازدید از چغازنبیل یک تجربه‌ی فراموش‌نشدنی خواهد بود. بهترین زمان سفر به این منطقه پاییز و زمستان است، زیرا در سایر فصل‌ها، گرمای خوزستان ممکن است چالش‌برانگیز باشد.
جمع‌بندی
چغازنبیل یکی از برجسته‌ترین آثار باستانی ایران است که نمایانگر شکوه و تمدن عیلامیان در بیش از ۳۲۰۰ سال پیش می‌باشد. این بنای شگفت‌انگیز، نه تنها نمادی از پیشرفت معماری و مهندسی در دوران باستان است، بلکه نشان‌دهنده‌ی اعتقادات و باورهای مذهبی آن دوران نیز محسوب می‌شود.