اگر به نقشه باستان‌شناسی جهان نگاهی بیندازید، یکی از پرنقطه‌ترین و پربارترین مناطق، عراق است. از زیگورات اور گرفته تا شهر بابل و آثار تمدن سومر و آشور، عراق را می‌توان موزه‌ای زنده در دل خاورمیانه دانست. اما چرا این کشور با وجود جنگ‌ها، آشفتگی‌ها و تحولات سیاسی، همچنان این‌همه آثار باستانی دارد؟ پاسخ، در دل تاریخ کهن آن نهفته است. در این مقاله از تریپ گردشگری، بیایید با هم به سرزمین دو رود سفر کنیم؛ جایی که تمدن بشری در آن متولد شد.
چرا اثار باستانی در عراق زیاد است؟
نام عراق امروز، شاید با نفت و سیاست گره خورده باشد، اما در گذشته‌ای نه‌چندان دور، این سرزمین مرکز فرهنگ، علم، نوشتار و حکومت بوده است.
عراق امروزی بخش بزرگی از منطقه تاریخی بین‌النهرین (Mesopotamia) را شامل می‌شود؛ سرزمینی میان دو رودخانه دجله و فرات که محل شکل‌گیری نخستین تمدن‌های بشری بود.
دلایلی که عراق را به گنجینه آثار باستانی تبدیل کرده است عبارتند از:
مهد اولین تمدن ها
تمدن‌هایی مانند سومر، آکد، بابل و آشور همه در این منطقه به‌وجود آمدند. این تمدن‌ها نه‌تنها ساختار حکومتی داشتند، بلکه نوشتار، قانون، معماری و هنر را به جهان معرفی کردند.
- زیگورات اور
- دروازه ایشتار بابل
- کتیبه حمورابی
موقعیت جغرافیایی خاص
عراق از نظر جغرافیایی، پلی بین آسیا، آفریقا و اروپا بوده و همین باعث شده در مسیر رفت‌وآمد بازرگانان، مهاجران و ارتش‌های بزرگ قرار گیرد. این تبادل فرهنگی باعث شکوفایی تمدن و ثبت آثار تاریخی شده است.
خاستگاه نوشتار و قانون
بر اساس منابعی مانند British Museum و UNESCO، خط میخی سومری از اولین اشکال نوشتار جهان بوده که در عراق کشف شده است. همچنین کتیبه حمورابی به‌عنوان نخستین قانون مکتوب جهان، در بابل نگاشته شد.
تنوع قومی و فرهنگی در طول تاریخ
اقوام مختلفی از جمله سومری‌ها، اکدی‌ها، بابلی‌ها، آشوری‌ها، ایرانیان، یونانی‌ها، رومی‌ها و مسلمانان در طول تاریخ در این سرزمین زیسته‌اند و هر کدام بخشی از میراث خود را در عراق به‌جا گذاشته‌اند.
برخی از مشهورترین آثار باستانی عراق
عراق با پیشینه‌ای چند هزار ساله، نه‌تنها در قلب تاریخ، بلکه در ریشه تمدن بشر جای دارد. هر سنگ، هر کتیبه و هر سازه‌ای در این سرزمین، روایتی از روزگاران دور است؛ از زمانی که انسان‌ها نوشتن را آغاز کردند، قانون وضع کردند و تمدن ساختند. اگرچه جنگ و بی‌ثباتی آسیب‌های زیادی به این گنجینه وارد کرده، اما شکوه عراق باستان هنوز زنده است و برای آیندگان داستان‌های بسیاری برای گفتن دارد.
زیگورات اور
یکی از کهن‌ترین سازه‌های مذهبی جهان که به ۴۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد.
شهر بابل
پایتخت افسانه‌ای امپراتوری بابل با معماری حیرت‌انگیز و دیوارهای عظیم.
نینوا
پایتخت امپراتوری آشور و خانه کتابخانه عظیم آشوربانیپال.
دروازه ایشتار
دروازه ورودی شهر بابل با آجرهای لعاب‌دار آبی‌رنگ و نقوش شیر و گاو.